Hashimoto, genellikle kadınlarda daha yaygındır ve erken teşhis edildiğinde düzenli takip ve tedavi ile yönetilebilir. Hastalık yaşam boyu sürebilir, ancak uygun tedavi ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi korunabilir.
İçindekiler
Hashimoto Hastalığı Nedir?
Haşimato hastalığı tiroid bezinin vücut savunma hücrelerince yavaş ve sürekli saldırıya uğraması ile gelişen ve tiroid bezinin çalışmasını engelleyen otoimmun bir hastalıktır. Hashimoto tiroiditi, kronik otoimmun tiroidit, kronik lenfotisik tiroidit olarak ta isimlendirilir. Genelde kadınlarda ve orta yaş gurubunda görülme eğilimindedir. Ailenin diğer bireylerinde olması riski arttırır.
Hashimoto Hastalığı Nedenleri
Hashimoto hastalığının nedenleri, tam olarak bilinmemekle birlikte genellikle bağışıklık sistemi bozukluklarıyla ilişkilendirilir. Vücudun kendi bağışıklık sistemi, tiroid bezine saldırarak iltihaplanmasına ve tiroid hormonlarının üretiminin azalmasına yol açar. Bu durum, hormon dengesizliği ve metabolizma sorunlarına neden olur.
Hashimoto hastalığının gelişiminde genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. Aile üyelerinde otoimmün hastalıklar olan bireylerin Hashimoto'ya yakalanma riski daha yüksektir. Çevresel faktörler, örneğin stres, enfeksiyonlar veya aşırı iyot alımı da hastalığın tetikleyici unsurları arasında yer alabilir.
Hormonal değişiklikler, özellikle hamilelik, doğum sonrası dönem ve menopoz sırasında hastalığın ortaya çıkma olasılığını artırabilir. Ayrıca, bazı viral enfeksiyonlar ve radyasyona maruz kalmak gibi faktörler de Hashimoto'nun gelişmesine katkıda bulunabilir.
Hashimoto Belirtileri Nelerdir?
Hashimoto hastalığı, yıllar içinde yavaş bir seyir izleyebilir ve başlangıçta belirgin semptomlar göstermeyebilir. Ancak zamanla tiroid hormonlarının azalması sonucu hipotiroidizm belirtileri ortaya çıkabilir. Hashimoto hastalığına bağlı en yaygın semptomlar şunlardır:
- Halsizlik ve yorgunluk
- Soğuğa karşı hassasiyet
- Kuru cilt
- Artan uyku ihtiyacı
- Kabızlık
- Kas güçsüzlüğü ve ağrılar
- Eklem ağrısı ve sertliği
- Adet düzensizlikleri
- Depresyon
- Hafıza ve konsantrasyon sorunları
- Tiroid bezinde büyüme (guatr)
- Kırılgan tırnaklar
- Saç dökülmesi
- Kilo artışı
Hashimoto ve Hipotiroidi İlişkisi
Hashimoto hastalığı ve hipotiroidi yakından ilişkili iki durumdur. Hashimoto, tiroid bezine saldıran otoimmün bir hastalıktır. Bu saldırı, zamanla tiroid bezinin hasar görmesine ve yeterli miktarda tiroid hormonu üretememesine yol açar. Tiroid hormonu eksikliği, vücuttaki metabolizmanın yavaşlamasına neden olur ve bu durum hipotiroidi olarak bilinir.
Hipotiroidi, tiroid hormonlarının eksik olduğu bir durumdur ve genellikle Hashimoto hastalığının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Hashimoto'nun erken evrelerinde tiroid bezi normal çalışabilir, ancak zamanla bezin fonksiyonu azalır. Bu hormon eksikliği, halsizlik, kilo alma, cilt kuruluğu, depresyon, soğuğa hassasiyet ve adet düzensizlikleri gibi belirtilerle kendini gösterir.
Hashimoto hastalığı tiroid bezine zarar vererek hipotiroidiye neden olur. Hashimoto, hipotiroidinin en yaygın nedenlerinden biridir ve bu nedenle her iki durum da sıkça birlikte görülür.
Hashimoto Nasıl Teşhis Edilir?
Hashimoto hastalığının teşhisi, genellikle semptomların değerlendirilmesiyle başlar ve bunu kan testleri takip eder. Doktor, tiroid bezindeki büyümeyi (guatr) fiziksel muayene ile tespit edebilir. Ardından, tiroid hormonlarının seviyelerini ölçmek için kan testleri yapılır. Tiroid uyarıcı hormon (TSH), tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) seviyeleri incelenir. Hashimoto hastalığında genellikle yüksek TSH ve düşük T4 seviyeleri görülür. Tanıyı kesinleştirmek için, tiroidin otoimmün saldırıya uğradığını gösteren Anti-TPO ve Anti-TG antikorları test edilir. Bu antikorların yüksek olması, Hashimoto'nun en belirgin göstergesidir.
Hashimoto Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Hashimoto hastalığının tedavisinde temel amaç, tiroid hormon dengesini yeniden sağlamaktır. Hashimoto genellikle hipotiroidi ile sonuçlandığı için, tedavi çoğunlukla tiroid hormonlarının yerine konulmasına dayanır. Bunun için en yaygın kullanılan yöntem, sentetik tiroid hormonu olan levotiroksin tedavisidir. Bu ilaç, vücudun eksik olan tiroksin (T4) hormonunu takviye ederek metabolizmayı normale döndürür.
Levotiroksin dozu, kan testleri ile düzenli olarak izlenir ve kişiye özel olarak ayarlanır. Hastalar genellikle ömür boyu bu ilacı kullanırlar, çünkü Hashimoto ilerleyici bir hastalıktır ve tiroid bezindeki hasar zamanla artabilir.
Diyet ve yaşam tarzı düzenlemeleri de tedavi sürecine yardımcı olabilir. Özellikle iyottan zengin ya da aşırı iyotlu gıdalar dikkatle tüketilmeli, doktor önerisi olmadan takviye alınmamalıdır. Düzenli egzersiz ve dengeli bir diyet, genel sağlığı destekleyerek tedaviye katkıda bulunur.
İlgili içerik: Guatr Ameliyatı
