Hipertiroidi (Tiroid Bezinin Aşırı Çalışması)

Tiroid bezleri tiroid hormonlarını üreterek vücut metabolizmasına katkıda bulunur. Hipertiroidi olması durumunda kalp yetmezliği, felç riski ve kemik erimesi gibi durumlar meydana gelebilir. Bu sebeple hipertiroidinin tedavi edilmesi gereklidir.

Hipertiroidi Nedir?

Boynun ön kısmında bulunan tiroid bezleri hormon üretimini sağlar. Tiroid bezi tarafından üretilen hormonlar; protein üretimi ve enerji kullanımı gibi işleyişleri kontrol eder. Hipertiroidi ise tiroid bezinin fazla çalışması durumudur. Tiroid hormonu fazla üretildiği zaman metabolizma hızlanabilir. Metabolizmanın hızlanması sonucunda da kişi çok fazla kilo verir ve kalp atışlarında düzensizlik yaşanabilir. Ayrıca hipertiroidi halk arasında zehirli guatr olarak da bilinir.

Tiroid bezi tarafından üretilen hormonlara tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) adı verilir. Tiroid hormonları beyin gelişimi, büyüme, sindirim sistemi ve kas kontrolünde etkili olduğu için hipertiroidi görülmesi durumunda tüm vücut sisteminin işleyişi normalden farklı olarak çalışmaya başlar ve durum çeşitli belirtilere yol açabilir.

Hipertiroidi Belirtileri

Hipertiroidinin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterir. Bazı kişilerde neredeyse tüm belirtiler gözlenebilirken bazı kişilerde ise bir veya iki belirti gözlenebilir. Bu durum kişinin yaşına, cinsiyetine, genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Hipertiroidi:

• Kilo kaybı
• İştah artışı
• Uykusuzluk
• Sıcağa karşı toleransta azalma
• Çarpıntı, ellerde titreme
• Kaygı ve sinirlilik
• Adet düzensizliği
• Sıcak ve nemli deri
• Saçlarda incelme, kırılma ve dökülme gibi faklı bulgu ve şikayetler ile karşımıza çıkabilir.

Hipertiroidi Neden Olur?

Hipertirodi nedenleri kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte en yaygın olarak graves hastalığından dolayı gerçekleşir. Hipertiroidi nedenleri arasında Graves hastalığının yanı sıra; toksik multinodüler guatr soliter tiroid adenomu, tiroid bezinin iltihaplanması ve tiroid hormonunu ya da TSH salgılayan hipofiz adenomları gösterilebilir. Ayrıca beslenme şekilleri de hipertiroidi için önem taşır. Aşırı iyot alımı hipertiroidiye neden olabildiği için iyot kullanımına dikkat etmek gerekir. Hipertiroidiye neyin sebep olduğunu bulmak, tedavisi için yol gösterici olmaktadır. Bu süreç genelde birçok branşın katılımı ile multidisipliner olarak sağlanır.

Hipertirodi Tedavisi

Hipertiroidi tedavisi mümkündür. Bu tedavi sayesinde tiroidin fazla hormon üretmesi engellenebilir. Tedavide hedeflenen, hipertiroidinin oluşturduğu etkilerin düzeltilmesi yanında bezin hormon salgılamasının kontrol altına alınmasıdır. Tedaviler çoğu zaman hem hastayı hem de hekimleri zorlayabilse de deneyimli ellerde başarı oranları yüksektir. Genel olarak üç tip tedavi prensibi uygulanır. Hipertiroidi tedavi yöntemleri şu şekildedir:

İlaç tedavisi; bazı ilaçların kullanımı sayesinde hipertiroidi tedavi edilebilir. Genelde graves hastalığından kaynaklı hipertiroid için kullanılan bu yöntemde ilaç dozları ve zamanında kullanım önemli faktörlerdir. İlaç tedavisi acısız ve ağrısız olduğu için ilk bu yöntem kullanılır. Ancak ilaç tedavisi yeterli gelmeyebilir. Bu durumda diğer tedavi seçeneklerini değerlendirmek gerekir.

Radyoaktif iyot tedavisi; radyoaktif madde ile işaretli iyot uygulanan bu yöntemde tiroid bezine hasar verilmesi amaçlanır. Hasar sağlanırsa tiroid bezi daha az çalışacağından böyle bir yol izlenir.

Cerrahi tedavi; bu yöntemde ameliyatla tiroidin tamamı ya da bir kısmı alınır. Ancak cerrahi yöntem kullanılmadan önce ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavisi yeterli gelmediği durumlarda cerrahi müdahaleye başvurulur. Hipertiroidi ameliyatında tiroidin hepsi alınmışsa ilaç kullanımı gerekir. Tiroidin hepsinin alınması sonucunda tiroid hormonu üretilemez bu sebeple hayat boyu ilaç kullanımı gerekebilir.

Hangi hastaya hangi tedavinin uygulanacağına hastaya göre karar verilir. Gerek seçilecek tedavi şekli, süresi ve takibi gerekse doğabilecek ek sorunların yönetimi açısından sürecin deneyimli endokrinoloji ve endokrin cerrahi ile ilgilenen cerrah tarafından yürütülmesi büyük önem taşır.

İlgili içerik: Tiroid (Guatr) Ameliyatı