Meme Kanseri

Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerde gelişen kanserlerdir. Meme kanseri kadınlarda görülen kanser tipler arasında birinci sırada yer almaktadır. Hayat boyu her 8 kadından birinin kansere yakalanma riski vardır. Erkeklerde de meme kanseri görülebilir. Bu oran her 100 erkekte 1 dir.

Meme dokusunun herhangi bir yerinden kaynaklanabilir. En sık görülen tipi; meme kanallarından kaynaklanan “duktal” kanser denen kanserlerdir. Süt üreten bezlerden köken alan “lobüller” kanserler de sık görülür. Ayrıca diğer dokulardan kaynaklanan daha nadir medüller, tübüller, müsinöz  gibi tipleri de vardır.

Meme Kanseri Risk Faktörleri

Meme kanserine yakalanma olasılığınızı artıran her şey “risk faktörü” olarak sınıflandırılır. Ancak bu risk faktörüne sahip olmak, mutlaka meme kanseri geliştireceği anlamına gelmez. Meme kanseri olan birçok kadının, bilinen tek risk faktörü kadın olmalarıdır.

Meme kanseri risk faktörleri şunlardır:

• Kadın cinsiyet:
• Artan yaş:
• Memede riskli durum varlığı: Lobüler karsinoma in situ (LCIS) veya memede atipik hiperplazi olması.
• Meme kanseri öyküsü: Bir memede meme kanseri geçirdiyseniz, diğer memede kanser gelişme riskiniz artar.
• Ailede meme kanseri öyküsü:
• Kanser riskini artıran kalıtsal genler: Meme kanseri geni 1 ve 2 (BRCA1 ve BRCA2). Bu genler meme kanseri ve diğer kanser riskinizi büyük ölçüde artırabilir, ancak kanseri kaçınılmaz hale getirmezler. Pozitif olan bireylerde %80 kanser görülür.
• Radyasyon maruziyeti: Çocukken veya genç bir yetişkinken göğsünüze radyasyon tedavisi görmek.
• Obezite: 2 kat arttırır.
• Adet yaşının erken başlaması: 12 yaş altı
• Gecikmiş menopoz:
• İlk çocuğunu büyük bir yaşta doğurmak: İlk doğumun 30 yaşından sonra yapılması.
• Hiç hamile kalmamış olmak:
• Menopoz sonrası hormon tedavisi:
• Alkol kullanımı:

Meme Kanseri Belirtileri

• Meme dokusundan farklı hissettiren meme kitlesi. Kitle genelde sert ve ağrısızdır.
• Memenin boyutunda, şeklinde veya görünümünde değişiklik
• İki meme arasında asimetrinin gelişmesi
• Meme cildi üzerinde çukurlaşma görülmesi
• Meme ucunun içeri çökmesi
• Meme başından kanlı akıntı varlığı
• Meme ucunu (areola) veya meme derisini çevreleyen pigmentli cilt bölgesinin soyulması, kabuklanması veya dökülmesi
• Memenin üzerindeki deride portakal kabuğu görüntüsünün olması

Kendi kendine meme muayenesi, yıllık mamografi, yıllık doktor muayenesi, erken tanı için çok önemlidir. Meme kanseri, meme içinde küçük bir kitleyken müdahale edildiğinde %100’e yakın oranda başarı ile tedavi edilebilmektedir. Meme kanserini diğer kanserlerden ayıran bir başka özellik de “kanser tarama programları” içinde değerlendirilebilir oluşudur. Bu nedenle memesinden hiçbir şikayeti veya kitlesi olmayan kadınlar, tarama yöntemlerini önemsemelidir.

Meme Kanseri Tanısı

• Meme muayenesi: Hem meme dokusu hem de koltuk altı lenf düğümlerini kontrol edilir.
• Mamogram: Mamografi, memenin röntgenidir. Mamogramlar genellikle meme kanserini taramak için kullanılır.
• Meme ultrasonu: Ultrason, vücudun derinliklerindeki yapıların görüntülerini üretmek için ses dalgalarını kullanır. Yeni meme kitlesinin katı bir kitle mi yoksa sıvı dolu bir kist mi olduğunu belirlemek için ultrason kullanılabilir.
• Meme biyopsisi: Meme kanseri tanısını koymanın tek kesin yolu biyopsidir. Biyopsi görüntüleme yöntemleri altında iğne ile alınabileceği gibi, tel ile işaretlenerek ya da doğrudan cerrahi olarak ta yapılabilir.
• Meme manyetik rezonans görüntüleme (MR): Meme MR’den önce bir boya enjeksiyonu alırsınız. Diğer görüntüleme testlerinden farklı olarak, MR görüntüleri oluşturmak için radyasyon kullanmaz.

Meme Kanserinde Evreleme Testleri

• Tam kan sayımı gibi kan testleri
• Diğer memenin mamografisi
• Meme MR
• Kemik taraması
• Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması
• Pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması

Tüm kanser hastalarının kadınların bu testlerin tümüne ihtiyacı olmayabilir. Hastanın özelinde uygun testler seçilmelidir.

Meme kanseri evreleri, 0 ile IV arasında değişir ve 0, invaziv olmayan veya süt kanallarında bulunan kanseri gösterir. Metastatik meme kanseri olarak da adlandırılan Evre IV meme kanseri, vücudun diğer bölgelerine yayılmış kanseri gösterir.

Meme kanseri evrelemesi ayrıca kanserinizin derecesini de dikkate alır; östrojen, progesteron ve HER2 için reseptörler gibi tümör belirteçlerinin varlığı beklenen yaşam süresini ve tedavi şeklini değiştirir.

Meme Kanseri Tedavisi

Meme kanseri tedavisi; meme kanserinizin tipine, evresine ve derecesine, büyüklüğüne ve kanser hücrelerinin hormonlara duyarlı olup olmamasına, memenin boyutuna, hastanın ve doktorun tercihine göre belirlenir.

Meme Kanseri Cerrahi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Meme Kanserinin Çıkarılması (Lumpektomi)

Meme koruyucu cerrahi veya geniş lokal eksizyon olarak isimlendirilir. Tümör ve çevre sağlıklı doku sınırından çıkarılır. Lumpektomi tümör meme boyutu uyumu hastalarda uygulanabilir. Büyük tümörleri olan kişiler, bir tümörü küçültmek ve bir lumpectomy prosedürü ile tamamen çıkarılmasını mümkün kılmak için ameliyattan önce kemoterapiye tabi tutulabilir.

Tüm Memenin Alınması (Mastektomi)

Mastektomi, tüm meme dokusunun çıkarılması işlemidir. Memenin görünümünü korumak için seçilmiş vakalarda deri koruyucu mastektomi ve meme başı koruyucu mastektomi uygulanabilir.

Sınırlı Sayıda Lenf Düğümünün Çıkarılması (Sentinel Düğüm Biyopsisi)

Kanserin lenf bezlerinize yayılıp yayılmadığını belirlemek için koltuk altından lenf bezi örneklemesi yapılabilir. Bu lenf düğümlerinde kanser bulunmazsa, kalan lenf düğümlerinden herhangi birinde kanser bulma şansı azdır ve başka hiçbir düğümün çıkarılmasına gerek yoktur.

Lenf Nodlarının Çıkarılması (Aksiller Lenf Nodu Diseksiyonu)

Sentinel lenf düğümlerinde kanser bulunursa, koltuk altınızdaki diğer lenf düğümlerini çıkarması gerekir.

Her İki Memeyi de Çıkarmak

Bir memesinde kanser olan bazı kadınlar, genetik yatkınlık veya güçlü aile öyküsü nedeniyle diğer memede kanser riski çok yüksekse, diğer (sağlıklı) memelerini aldırmayı (kontralateral profilaktik mastektomi) tercih edebilirler.

Meme Kanserinde Radyasyon (Işın) Tedavisi

Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları ve protonlar gibi yüksek güçlü enerji ışınları kullanır. Tüm memenin uygulanan radyasyon tedavisi, lumpektomiden sonra yaygın olarak kullanılır.

Büyük meme kanserleri veya koltuk altı lenf bezlerine yayılmış kanserler için mastektomi sonrası göğüs duvarına radyasyon tedavisi önerebilir.

Radyasyon tedavisinin yan etkileri arasında yorgunluk ve radyasyonun hedef aldığı yerde kızarıklık bulunur. Meme dokusu şişmiş veya daha sert görünebilir. Nadiren, kalp veya akciğerlerde hasar veya çok nadiren tedavi edilen bölgede ikinci kanserler gibi daha ciddi problemler ortaya çıkabilir.

Meme Kanseri Kemoterapisi

Kemoterapi, kanser hücreleri gibi hızlı büyüyen hücreleri yok etmek için çeşitli kimyasalların kullanılmasıdır. Kanserin tekrarlama veya vücuda yayılma riski yüksekse, ameliyattan sonra kemoterapi önerebilir. Bazen daha büyük tümörleri küçültmek için ameliyattan önce verilebilir.

Vücuda yayılmış kanserlerde de kemoterapi tedavisi verilir. Böylelikle hem kanser kontrol edilmeye çalışılır, hem de kanserin neden olduğu semptomlar azaltılabilir.

Yan etki olarak sıklıkla saç dökülmesi, mide bulantısı, kusma, yorgunluk ve enfeksiyon sayılabilir. Nadir yan etkiler arasında erken menopoz, kısırlık (menopoz öncesi ise), kalp ve böbrek hasarı, sinir hasarı ve çok nadiren kan hücresi kanseri görülebilir

Meme Kanseri Hormon Tedavisi

Hormon tedavisi, hormonlara duyarlı meme kanserlerini tedavi etmek için kullanılır. Bu kanserler östrojen reseptör pozitif (ER pozitif) ve progesteron reseptör pozitif (PR pozitif) kanserler olarak adlandırılır.

Hormon tedavisi, kanserin tekrarlama olasılığını azaltmak için ameliyattan veya diğer tedavilerden önce veya sonra kullanılabilir. Kanser zaten yayılmışsa, hormon tedavisi onu küçültebilir ve kontrol edebilir..

Hedefe Yönelik Tedavi İlaçları

Hedefe yönelik ilaç tedavileri, kanser hücreleri içindeki belirli anormalliklere saldırır. Örnek olarak, bazı meme kanseri hücrelerinin aşırı ürettiği, insan epidermal büyüme faktörü reseptörü 2 (HER2) olarak adlandırılan bir proteine odaklanır. Protein meme kanseri hücrelerinin büyümesine ve hayatta kalmasına yardımcı olur. Çok fazla HER2 üreten hücreleri hedef alan ilaçlar, sağlıklı hücreleri korurken kanser hücrelerine zarar verebilir.